Билгесез киләчәк заман
Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль
Максат. 1. Белем бирү максаты — Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльләрнең мәгънәсен, кушымчаларын, соравын, зат-сан белән төрләнешен гамәли үзләштерү.
- Фикер сәләтен үстерү максаты — Кара-каршы сөйләшү нигезендә укучыларның сөйләм осталыкларын арттыру.
- Тәрбияви максат — Укуда тырышлык күрсәтүнең әһәмиятенә басым ясау.
Җиһазлау: проектор, ноутбук, презентация, таймер, татарча-русча сүзлекләр, таблицалар китабы, штрих-код
Дәрес тибы: яңа белемнәрне ачу.
Дәрес барышы.
- Кызыксыну
I.Оештыру, уку эшчәнлегенә мотивация булдыру.
- Уңай психологик халәт тудыру
- Исәнмесез, укучылар! Кәефләрегез ничек?
Дуслар елмаеп караса,
Дөнья яктырып китә.
Я, кайсыгыз дусларына
Елмаю бүләк итә?
- Бүген бездә кунаклар бар, әйдәгез алар белән дә исәнләшик!
- Менә без татар теле дәресен башлап җибәрәбез. Эшлекле дәрес, күңелле дәрес булсын ул. Укучылар, сезнең өстәлләрдә үзбәя карталары ята. Сез һәр эшкә үзегезгә билге куячаксыз. Шуңа күрә, дәрестә тырышыгыз һәм актив булыгыз. Cез иң яхшы, иң актив, иң акыллы укучылар!
- Тел разминкасы
- Укучылар, без дәресне нәрсәдән башлыйбыз?
- Һава торышы турында сөйләшәбез.
- Ә бүген көн нинди?
- Иртәгә көн нинди булачак?
- Укучылар, сез нинди заманда җавап бирдегез?
- Билгеле киләчәк заманда җавап бирдек.
- Уку эшчәнлегендәге авырлыкны билгеләү.
- Дөньяның финанс хәлләре турында да сөйләшик.
- Бүген 1 доллар һәм евро ничә сум тора?
- Как мы спросим у друга, сколько будет стоит завтра 1 доллар/евро?
- Ничә сум торачак?
- Билгеле киләчәк заманда әйттегез. А что означает определенное будущее время?
- Это действие, в совершении которого мы уверены.
- Дөрес. Ләкин сез беләсез, беркемдә иртәгә 1 долларның ничә сум торачагын әйтә алмый. Шуңа күрә нинди заман фигыльне кулланырга кирәк. (Никто точно незнает, сколько будет стоить завтра 1 доллар. Поэтому какое время надо использовать?)
- Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль. Будущее неопределённое время.
- Димәк, без бүген дәрестә нәрсә турында сөйләшербез? Дәреснең темасын нинди булыр?
- Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль.
“Беләм, белергә телим, белдем” таблицасы.
| Беләм | белергә телим | белдем |
| Дейтствие, о котором мы сомневаемся.
|
Аффиксларын
Сорауларын Зат-сан белән төрләнешен |
- Уку мәсьәләсен кую.
- Димәк, дәресебезнең максаты нинди булыр? Безгә нәрсә турында белергә кирәк?
- Дәрестә безгә билгесез киләчәк заманның аффикслары, сораулары, зат-сан белән төрләнеше турында белергә кирәк.
- Әйе, бу безнең максатыбыз булыр.
- Уку эшчәнлегендәге авырлыктан чыгу юлын билгеләү.
- Яңа мәгълүматны нәрсә аша белә алабыз? Белемнәрне каян ала алабыз?
— Дәреслек, укытучы, интернет.
- V. Төзелгән проектны тормышка ашыру.
- 1. “Шакмак” алымы.
— Укучылар, дәреслекнең 14 бите, Таблицалар китабының 28 битен ачып таныша аласыз. Сезгә укып танышырга 2 минут вакыт бирелә.
Төркемнәрдә теманы үзләштерәләр.
- Тасвирла: Действие, о котором мы сомневаемся что произойдет.
Аффиксы: р – к основам, оканчивающимся на гласный звук.
-ар/-әр, -ыр/-ер – к основам, оканчивающимся на согласный. Соравы: нишләр?
- Ассоциация китер: фигыль, тигр (-р/-ыр) космос мечта интернет
- Куллан: Мин китап укырмын. Применяем когда мы говорим о будущем, но сомневаемся, что произойдет
- Чагыштыр: Билгеле киләчәк заман: -ачак/-әчәк, -ячак/-ячәк. Нишләячәк?
Билгесез киләчәк заман: -ыр/-ер, -ар/-әр. Нишләр? Зат-сан кушымчалары бертөрле.
- Иҗат ит. Диалог. Синквейн.
- Бәя бир. (ни өчен?) Грамоталы сөйләшер өчен белергә кирәк.
Һәр төркемгә 3 минут вакыт бирелә.
Һәр төркемнең бер укучысы тема буенча нәтиҗә чыгара.
- Укучылар, сез нишләдегез?
- Тема буенча нәтиҗә чыгардык.
Үзбәя.
- Тышкы сөйләмдә беренчел ныгыту.
- Күнегү эшләү
Фигыльнең башлангыч формасына билгесез киләчәк заман аффиксларын ялгарга.
Яз-
Кил-
Кит-
Кил-
Дәфтәрдә эш. Бер укучы тактада эшли.
- Укучылар, нинди авырлык туды?
- Кайчан ыр/ер һәм ар/әр аффиксларын ялгарга?
- Бу сорауга җавапны каян белә аласыз?
- Дәреслектә юк.
- Штрих-код белән эшләү.
Укучылар штрих-код аша яңа мәгълүмат белән танышалар.
Если основа глагола состоит из двух и более слогов и оканчивается на согласный звук; из одного слога и оканчивается на звуки л, р, т, то в будущем неопределённом времени присоединяются окончания –ыр/-ер: утыр-ыр (сядет), кил—ер (придёт), бар-ыр (пойдёт).
Если основа глагола оканчивается на гласный звук, то присоединяется оканчание – р: укы-р(будет читать)
Во всех остальных случаях присоединяются окончания –ар/-әр: яз-ар (напишет), чыг-ар (выйдет).
Үзбәя.
Укучылар сез нишләдегез?
— Сорауга җавап таптык.
— Cорауга җавапны кайдан таптыгыз?
— Штрих-код аша таптык.
— Ни өчен безгә бу сорауга җавап табарга кирәк иде?
— Дөрес аффикс ялгар, хата җибәрмәс өчен.
VII. Белем системасына кертү һәм кабатлау.
“Балык кылчыгы” алымы.
Ситуатив күнегү аша.
- Укучылар, сез бүген дәрестә билгесез киләчәк заман турында бик күп белемнәр алдыгыз.
Ә Күп белер өчен нишләргә кирәк?(Чтобы много знать, что надо делать?)
- Без нишләдек?
- Ни өчен яхшы укырга кирәк проблемасын анализладык?
Үзбәя.
VIII.Рефлексия.
- Рафт ысулы.
1 төркем. “Билгесез киләчәк заман” темасына укучылар исеменнән ОГЭ әзерләнү өчен буклет ясарга.
2 төркем. “Билгесез киләчәк заман” темасына интеллектуаль карта ясарга.
3 төркем. хат языгыз.
- Сезгә 10 минут вакыт бирелә.
- Һәр төркем үзенең эшләрен яклыйлар.
- “Беләм, беләчәкмен, белдем” таблицасы
| Беләм | Белергә телим | Белдем |
— Дәресебез тәмамлана. Сез яхшы эшләдегез.
— Бүгенге дәрестә нинди яңа материал өйрәндегез?
— Билгесез киләчәк заман.
— Безгә хәзер нишләргә кирәк?
— эшебезгә нәтиҗә ясарга.
— дәрес башында нинди максат куйдыгыз?
— куйган максатыгызга ирештегезме?
-нәрсәдә авырлык булды?
— Яңа белемне ничек ачтыгыз?
— Яңа белемне ачарга нәрсә ярдәм итте?
— как спросим и ответим другу, о долларе?
- Өй эше.
- 6 күнегү, 15 бит. Язмача.
- “Билгесез киләчәк заман” темасына интеллектуаль карта ясарга.
- Киләчәк заман фигыльләрен кулланып “Күп укыган күп белер” темасына хат яки кечкенә хикәя төзергә.
5 — Дәрес материалын бик әйбәт үзләштердем, хәтта дусларыма да булыша алам.
4 — Әйбәт эшлим, материалны аңладым.
3 – Әйбәт эшлим, ләкин дустымның ярдәменә каршы килмим.
Фейрверк. Без иң яхшы, иң актив, иң акыллы укучылар!
